براکت فلزی، متشکل از نگین های فلزی مربعی شکل کوچک است که به سطح جلوی دندانها چسبانده می‌شود. هر نگین براکت به یک دندان چسبانده می‌شود و سپس سیم ارتودنسی از تک تک آنها عبور می‌کند تا همه دندانها به یکدیگر متصل شوند و به این ترتیب نیروی پیوسته و ملایم به همه دندانها اعمال شود. امروزه نگینهای این براکت، بسیار کوچک‌تر و سبک‌تر از انواع قدیمی براکت فلزی هستند و سطح کمتری از دندان را می‌پوشانند. براکت های شفاف نیز در سه مدل براکتهای سرامیکی، براکتهای پشت دندانی و الاینرهای شفاف تقسیم می شوند. در این مطلب این سه نواع براکت ارتودنسی را به طور اجمالی توضیح داده و تفاوت آن را با براکتهای فلزی خواهیم گفت.
ویژگیهای براکت فلزی
در ارتودنسی با براکت فلزی، نگین های فلزی مربعی شکل کوچکی بر روی سطح تک تک دندانها چسبانده می شود و یک سیم فلزی از نگین های براکت عبور می کند. نگینهای براکت به عنوان دستگیره دندان عمل می کنند تا سیم ارتودنسی بتواند دندانها را به سمت مورد نظر بکشاند. براکتهای فلزی به دندانها چسبیده و ثابت هستند. برای نگینهای براکت می‌توان از طلا، براکتهای مدل دار یا رنگی استفاده کرد. به ویژه برای کودکان ممکن است رنگ و طرح براکت جذابیت بیشتری برای انجام درمان ارتودنسی ایجاد نماید. هزینه براکتهای فلزی کمتر از سایر براکتهای ارتودنسی است و از آنجایی که براکت معمولی غالباً ارزان‌ترین براکت ارتودنسی است، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند با انتخاب این روش در هزینههای خود صرفه جویی کنند.
انواع براکتهای شفاف
- براکت سرامیکی که جایگزین خوبی برای براکت فلزی در افرادی است که زیبایی دندانها و لبخند در طول دوره درمان ارتودنسی اهمیت زیادی برایشان دارد. در براکت سرامیکی به جای استفاده از نگینهای براکت، از نگینهای سرامیکی سفید رنگ و یا شفاف استفاده می‌شود که کمتر جلب توجه می‌نماید. براکتهای سرامیکی به دلیل سفید و همرنگ بودن آنها با دندان، به منظور دیده نشدن اجزای ارتودنسی در دهان، مورد استفاده قرار می گیرد اما امکان شکستگی در آنها بیشتر از براکت است. براکت سرامیکی از نظر شکل و اندازه شبیه براکتهای فلزی بوده و از نظر کارایی نیز مشابه آن می‌باشد. هزینه این براکتها بیشتر از براکتهای فلزی است و در صورت عدم مراقبت مناسب دچار تغییر رنگ و لکه می‌شود.
انواع براکتهای شفاف
- براکت پشت دندانی مشابه براکتهای فلزی است و در آن از نگینهای مربع شکل فلزی و سیم ارتودنسی استفاده می‌شود. با این تفاوت که این براکتها پشت دندانها چسبانده می‌شوند و به همین دلیل دیده نمی‌شوند. بنابراین مهم‌ترین مزیت براکت پشت دندانی، نامرئی بودن آن است. با این حال کارایی این براکت ارتودنسی کمتر از براکتهای فلزی است و اغلب طول دوره درمان بیشتر می‌شود. همچنین از آنجایی که براکت در تماس مستقیم با زبان قرار می‌گیرد، ممکن است بیمار را اذیت کند. تمیز کردن براکت پشت دندانی دشوارتر است چرا که در دسترس قرار ندارد.
- الاینرهای شفاف براکت‌هایی هستند که قابل برداشت از روی دندانها هستند و بیمار می‌تواند آن را هر زمان که می‌خواهد در بیاورد. آنها به خوبی و بدون درد روی دندانها قرار میگیرند. در زمان غذا خوردن و کشیدن نخ دندان و مسواک زدن می‌توان آنها را به راحتی برداشت و دوباره سر جایشان گذاشت. الاینر شفاف، هیچ بخش فلزی ندارد به همین علت هنگامی که در دهان قرار می‌گیرد کسی متوجه آن نمی‌شود و تقریباً نامرئی محسوب می‌شود. هزینه این درمان بسیار بیشتر از روش‌های دیگر است و تنها در موارد خفیف تا متوسط مشکلات ارتودنسی قابل استفاده می‌باشد.
جمع‌بندی
به طور کلی براکت فلزی، قابلیت درمان مشکلات پیچیده ارتودنسی را نیز دارد و کارایی بهتری در ارتودنسی دارد. با این حال از نظر زیبایی در مقایسه با روش‌های دیگر چندان مناسب نیست. در هر صورت براکتهای فلزی متداولترین نوع براکت ارتودنسی است. براکتهای سرامیکی تا تمام شدن دوره درمان ارتودنسی روی دندانها باقی می‌مانند و ممکن است مدت طولانی‌تری روی دندانها ماندگار باشند. احتمال شکسته شدن آنها هم وجود دارد و به همین دلیل مراقبت‌های لازم باید از آنها صورت گیرد. براکتهای شفاف نیز به دلیل نداشتن دید، طرف داران زیادی دارد، اما نگهداری از آن سخت است و در مواردی حتی به تقبل هزینه بیشتر از سایر براکتها نیز می باشد. این براکتها به دلیل شفاف بودن رنگشان و داشتن قابلیت برداشتن از روی دندانها احتمال گم شدن آنها وجود دارد که برای تهیه یک براکت دیگر باید هزینه اضافه پرداخت شود.